UKRAJINSKA EKONOMIJA

 

 

 

Zlatan Gavrilović Kovač

 

 

 

Pa ja nisam nikakav stručnjak za ekonomska pitanja pa mi prema tome pitanja ukrajinske ekonomije nisu od primarnoga značenja iako priznajem da je koješta u društvenom životu Ukrajinaca moguće objasniti ekonomskim pokazateljima i ekonomskim prilikama. I ja općenito mislim da je narastanje nacionalnih aspiracija ukrajinskih ljudi u novije vrijeme u dobroj mjeri određeno ekonomskim pokazateljima  koji nisu najbolji imamo li na umu da je BDP Ukrajine jedan od najnižih u Europi. I to je dobar razlog jedne rusofobije jer je narastanje nacionalnih osjećanja Ukrajinaca motivirano također ne samo tendencijama osamostaljivanja u odnosu na Rusiju nego i  popularnim stajalištem da su ruski ljudi odgovorni za stanje stagnacije, krize i beznađa u životu ovoga naroda. Tako gledamo ovu tablicu ekonomskih pokazatelja koju je objavio statistički zavod Ukrajine

 

The following table shows the main economic indicators in 1992–2020. Inflation below 5% is in green.

Year	GDP (in Bil. US$PPP)	GDP per capita (in US$ PPP)	GDP (in Bil. US$nominal)	GDP per capita (in US$ nominal)	GDP growth (real)	Inflation rate (in Percent)	Unemployment (in Percent)	Government debt (in % of GDP)
1992	331.1	6,382.7	22.2	427.9	n/a	n/a	n/a	n/a
1993	290.8	5,623.0	35.0	677.3	-14.2%	4734.9%	n/a	n/a
1994	229.0	4,463.7	38.0	741.0	-22.9%	891.2%	n/a	n/a
1995	205.3	4,034.9	38.3	752.3	-12.2%	376.7%	14.8%	n/a
1996	188.1	3,732.6	46.1	914.3	-10.0%	80.2%	10.0%	n/a
1997	185.6	3,714.5	51.9	1,037.9	-3.0%	15.9%	9.8%	28.9%
1998	184.2	3,716.9	43.3	874.3	-1.9%	10.6%	11.3%	46.5%
1999	186.4	3,794.6	32.7	665.0	-0.2%	22.7%	11.9%	59.0%
2000	201.8	4,147.7	32.3	664.4	5.9%	28.2%	11.5%	43.8%
2001	224.5	4,654.7	37.9	784.9	8.8%	12.0%	10.8%	36.7%
2002	240.1	5,021.3	42.3	885.3	5.3%	0.8%	9.6%	33.6%
2003	268.1	5,651.9	50.1	1,055.9	9.5%	5.2%	9.1%	29.4%
2004	307.8	6,535.5	64.8	1,374.8	11.8%	9.0%	8.6%	24.8%
2005	327.3	7,001.6	86.0	1,839.5	3.1%	13.5%	7.2%	17.7%
2006	363.1	7,813.6	107.8	2,319.3	7.6%	9.1%	6.8%	14.8%
2007	403.5	8,734.2	143.3	3,101.4	8.2%	12.8%	6.4%	12.3%
2008	420.2	9,142.8	181.3	3,944.7	2.2%	25.2%	6.4%	20.4%
2009	359.1	7,842.9	117.1	2,557.3	-15.1%	15.9%	8.8%	35.4%
2010	378.3	8,296.0	136.0	2,982.8	4.1%	9.4%	8.1%	40.6%
2011	407.2	8,959.2	163.2	3,589.6	5.5%	8.0%	7.9%	36.9%
2012	426.0	9,388.8	175.7	3,872.5	0.2%	0.6%	7.5%	37.5%
2013	486.4	10,749.4	179.6	3,968.9	0.0%	-0.3%	7.2%	40.5%
2014	462.0	10,804.3	130.6	3,053.6	-6.6%	12.1%	9.3%	70.3%
2015	435.5	10,224.9	90.5	2,124.3	-9.8%	48.7%	9.1%	79.5%
2016	475.7	11,215.9	93.3	2,200.0	2.4%	13.9%	9.5%	79.5%
2017	504.2	11,942.8	112.1	2,655.7	2.4%	14.4%	9.7%	71.6%
2018	534.2	12,725.0	130.9	3,118.3	3.5%	10.9%	9.0%	60.4%
2019	561.2	13,447.4	154.0	3,690.1	3.2%	7.9%	8.5%	50.5%
2020	545.0	13,128.7	155.3	3,741.1	-4.0%	2.7%	9.2%	60.8%

 

 

 

 

Dakle privreda Ukrajine se drži privredom slobodnoga tržišta i to tržište je evo već dvije decenije u nastajanju. Naglo je privredna aktivnost porasla 2000 godine do 2008 kada je započela kriza ali se oporavila 2010 i nastavila da se poboljšava do 2013. Od 2014 do 2015 ukrajinska privreda je pretrpila pad pri čemu je BDP 2015 iznosio nešto iznad polovice njegove vrijednosti iz 2013 godine. Od godine 2016do 18 privreda je ponovno počela da raste da bi dosegla gotovo  80 % 2018 godine. Depresija tijekom 1990 godina uključivala je hiperinflaciju koja je ostavila znatne ožiljke na tijelu nacionalne ekonomije i ukrajinskih ljudi i pad ekonomske proizvodnje na manje od polovine BDP prethodne Sovjetske socijalističe republike. Rast BDP je zabilježen tek 2000 godine i nastavljen je slijedećih 8 godina. Ovaj  rast zaustavila je financijska kriza ali se privreda oporavila i postigla pozitivan rast BDPa u prvom kvartalu 2010 godine. Do oktobra 2013 imala je još jednu recesiju. Prethodne godine ukrajinski izvoz u Rusiju  znatno je opao zbog jake granične i carinske kontrole, a  Ruska aneksija Krima početkom 2014 i rat na istoku Ukrajine  koji je započeo u proljeće 2014 godine  teško su oštetili  privredu u dvije  najindustrijske regije u zemlji. Godine 2013 dakle uoči događaja i sukoba   Ukrajina je zabilježila nulti rast BDPa, ekonomija se smanjila za 6,8% i nastavila sa padom BDPa od 12 % 2015. Svjetska banka je izjavila  da je stopa ekonomskog rasta  2016 godine iznosila 2,3 čime je recesija okončana i da je u slijedećim godinama ekonomski rast bio solidan a bio je 2019 godine predvođen dobrom poljoprivrednom žetvom u sektorima zavisnim od domaće potrošnje. Ali i pored toga što Ukrajina ima velika poljoprivredna zemljišta, razvijenu industrijsku bazu, obučenu radnu snagu i dobar obrazovni sistem dakle i pored toga ekonomija je i dalje u lošem stanju. Godine 2018 prema Međunarodnom monetarnom fondu bila je zemlja  sa najnižim BDPom po glavi stanovnika u Europi.

 

Ukrajina se danas drži zemljom u razvoju. Ili se držala zemljom u razvoju dok na koncu cijela zemlja nije pretvorena u ruševine. Tako se smatra prema najutješnijim prognozama da je ekonomska aktivnost u Ukrajini u najnovije vrijeme  smanjena barem za 50%. Pa onda nije čudno da ljudi demonstriraju i da eskaliraju mržnju i nacionalne animozitete prema Rusima koji su tobože glavni krivci za porazno stanje fakata. Ukrajina pati od visoke stope siromaštva i korupcije i to je jedan veliki problem za kojega nisu krivi Rusi nego postojeća ukrajinska vlast i ukrajinski oligarhi koji , da bi ostvarili svoje interese, gaze preko živih ljudi i njihove djece

 

 

Ja mislim da bi se ukrajinski ljudi trebali više orijentirati prema ekonomskom rastu, zapošljavanju mladih ljudi, povećanju standarda u zemlji koja je i dalje siromašna i pored ogromnoga ekonomskoga bogatstva u mineralima, prirodnom plinu, poljoprivredi...I ja općenito mislim da je problem u vladajućim garniturama u Ukrajini koje su izmanipulirale te jadne i naivne ljude koji još uvijek imaju socijalističku psihologiju bratstva i  poštenog napredovanja. Ali to je jedna suvremena laž koja se dobro naplaćuje pa onda nije čudno da je  u vojnoj operaciji u Ukrajini ruska strana zaplijenila i uništila preko 30 biolaboratorija koje su proivodile smrtonosne supstancije a koje su bile financirane od strane američkih vojnih instituacija. Ja mislim da bi bilo pametnije  raditi na vlastitom ekonomskom razvoju u kojem učestvuje glavnina ukrajinskih ljudi  i mlada generacija kako bi se  zemlja oporavila i stala konačno na svoje noge.