Hipertireoidizam – uzroci i lečenje
Hipertireoidizam je stanje u kome je štitna žlezda preaktivna i stvara prekomerne količine tireoidnih hormona. Tireoidna žlezda je organ smešten u prednjem delu vrata i njeni hormoni kontrolišu metabolizam i način na koji telo koristi energiju. Ovi hormoni utiču i na regulaciju pulsa, disanja,na nervni sistem, temperaturu tela, kao i na mnoge druge funkcije u organizmu. Kada je štitna žlezda preaktivna (hipertireoidizam) telesni procesi bivaju ubrzani i često se javljaju nervoza, anksioznost, ubrzan srčani rad, tremor ruku, znojenje, gubitak na težini, problemi sa spavanjem.
Hipertireoidizam ima niz uzoraka i , na sreću više mogućnosti lečenja. Simptomi su sledeći:
Umor i slabost mišića.
Tremor ruku.
Promene raspoloženja.
Nervoza i anksioznost.
Ubrzan srčani rad, nepravilan srčani rad,lupanje srca.
Suva i tanka koža.
Problemi sa spavanjem.
Povećana učestalost pražnjenja creva.
Kod nekih pacijenata se razvija struma, odnosno otok na prednjoj strani vrata.
Uzroci hipertireoidizma.
Najčešći uzrok hipertireoidizma je autoimuni poremećaj ili Graves Bazedovljeva bolest. U ovom poremećaju u organizmu se stvara antitelo koje se naziva tireostimulišući tireoglobulin. Ono se vezuje za ćelije štitne žlezde i izaziva preterano lučenje tireoidnih hormona. Grejvsova bolest se češće sreće kod ženske populacije.
Hipertireoidizam takođe može postojati i kod toksične nodularne ili multinodularne strume, gde prisustvo čvorića štitne žlezde uzrokuje stvaranje prekomernih količina tireoidnih hormona. Pored toga, zapaljenje štitne žlezde ili tireoiditis koji se javlja kao rezultat virusne infekcije ili autoimunog poremećaja može privremeno davati simptome hipertireoidizma. Osim toga, osobe koje konzumiraju previše joda (iz hrane, dodataka ishrani ili kroz lekove koji sadrže jod (amjodaron) mogu oboleti od hiperprodukcije hormona štitne žlezde.
Najzad, hipertireoidizam se može javiti tokom trudnoće ili u prvoj godini nakon porođaja.
Dijagnoza hipertireoidizma.
Hipertireoidizam se dijagnostikuje na osnovu simptoma, fizičkog pregleda i testova krvi merenjem nivoa tireostimulišućeg hormona TSH i tireoidnih hormona T3 i T4. Ultrazvuk i nuklearna medicina imaju značajno mesto u dijagnostici čvorića i zapaljenja štitne žlezde.
Terapija hipertireoze
Hipertireoidizam može biti tretiran antitireoidnim lekovima koji smanjuju proizvodnju tireoidnih hormona. Tu spadaju metimazol, propiltiouracil koji se koristi čak i kod žena u prvom trimestru trudnoće. Druga opcija je radioaktivni jod koji oštećuje ćelije štitne žlezde i na taj način smanjuje lučenje tireoidnih hormona. U nekim slučajevima, kada žene ne reaguju ili imaju neželjene efekte ove terapije, preporučuje se operacija uklanjanja dela ili celokupne štitne žlezde. Izbor terapije zavisi od težine i osnovnog uzroka simptoma, godina života, drugih udruženih bolesti kao i od toga da li se radi o trudnoći.
Pored ovih lekova, daju se i beta-blokatori koji blokiraju efekte tireoidnih hormona na organizam. Oni mogu smanjiti puls ili smanjiti tremor ruku.