Biografija Isusova suvremenika čarobnjaka Apolonija iz Tijane,pokazuje brojne začuđujuče paralele s pričama koje se o Isusu pričaju u evanđeljima: on je proricao,ozdravljao bolesne,istjerivao demone,uskrisio mrtvu ženu u život,te pobjegao na čudesan način iz zatvora,a poslije smrti je čašćen kao heroj ili bog.
U Filostratovom opisu života nazarena Apolonija iz Tijane, nalazimo sekvencu gde on u Indiji susreće sveti mudrački red bramina, čiji moralni kodeks najbolje iznosi budistička Damapada:
»Mudraci inače tvrde za sebe da žive u samoj sredini Indije, a onu stenu na brdu smatraju pupkom tog mesta i tu slave Oganj u tajnim svetkovinama. Sam pak oganj, upalili su, kažu, tako što su povukli naniže i kao da su zarobili sunčev zrak; njemu pevaju himne obavezno svakog dana oko podne.« (III, 14)
Filostrat iznosi da su bramini obožavali helenskog boga (Hrista) Dionisa. Kaže da spavaju na zemlji, da nose dugu kosu (što je odlika za sve svete redove), te levitiraju slaveći Boga u Suncu. Svi istinski kultovi, pa i bramini, te Zaratustrini magi, obožavali su Boga kao Sveti Oganj, kao Sunce Života. Da se jasno zaključiti: nazaren i pitagorejac Apolonije u Indiji je susreo indijske nazarene, sledbenike Hristosa Bude i Hristosa Krišne – bramine.
Iako sa izvesnim fantastički obojenim epizodnim preterivanjima životopis velikog nazarena i pitagorejca (pitagorejskog hrišćanina) Apolonija iz Tijane u Kapadokiji, koji je živeo u drugoj polovini I stoleća, najbolje je oko 200. g. dao Flavije (Flavius) Filostrat. Njegov 'Životopis Apolonija iz Tijane', u raznim adaptacijama i verzijama, bio je stolećima prisutan u evropskoj literaturi, te su se oko njega suprostavljala mnoga mišljenja. Iako Filostrat asketu i volšebnika, nazarena Apolonija nije hteo hagiografski da prikaže kao takmaca Isusu Nazarenu, ipak su Apolonijev lik tako doživeli neki hrišćanski bogoslovi, poput Eusebija Cezarejskog (koji je u rukama imao spis nekog rimskog bitinijskog upravnika Hijerokla o Apoloniju), bogoslovi koji su puno pisali o Hristu Isusu ali nisu dublje poznavali generičke korene hrišćanstva i pitagorejstva. Latinski prevod ovog spisa (koji je se javio u dve verzije) obradio je episkop Sidonije Apolinar (II polovina V stoleća), rodom iz Lugdunuma, predstavnik sinkretičke pagansko-hrišćanske misli pozne antike.
Život i delo Apolonija iz Tijane pokazuju identitet hrišćanstva i pitagorejstva preko nazarenstva; pokazuje da su Isus Hristos i Pitagora Hristos isto učili, da su to bili ustvari samo dve inkarnacije istog Božijeg Sina, Hristosa Božijeg.
Žalosno je što je danas život i delo ovog velikog nazarenskog podvižnika zanemaren i potcenjen.
bglavac
edin.kecanovic
