U Evropi, zvanično, nisu postojale piramide koje su gradile drevne civilizacije sve do 2005. godine. Brdo Visočica, koja se uzdiže iznad grada Visoko, u sebi krije stepenastu piramidu, čiji su graditelji iz duboke evropske prošlosti. Geološki je nedvojbeno potvrđeno da se ispod plitkog sloja humusa nalazi kolosalna kamena građevina.

Kao posljednja u nizu izabranih svjetskih piramida koje pominjemo u ovom feljtonu, Bosanska piramida Sunca izaziva poseban respekt. Inicijalne informacije upućuju na postojanje piramidalnog kompleksa koji po svojoj veličini, a time i značaju, ide uz sami bok piramidama u Meksiku (Teotihuakan) i Egiptu (piramide u Gizi).

POČETNE FAZE ISTRAŽIVANJA

Priča o brdu Visočici kao pravilnom geometrijskom obliku piramide je poznata. Postojanje četiri strane piramide i njihovo poklapanje sa stranama svijeta je bilo sasvim dovoljno da se postavi hipoteza da ovo brdo nije prirodna formacija, već djelo ljudskih ruku.

Prvi logičan istraživački korak u dokazivanju hipoteze bio je utvrđivanje da li postoje geološke anomalije na brdu. U avgustu 2005. izvršena su sondažna bušenja na reprezentativnom uzorku: tri strane svijeta, različite nadmorske visine, nekoliko stotina metara udaljenosti. Najdublja bušotina bila je 17 metara. Analizom izvađene jezgre ustanovljene su anomalije koje su upućivale da priroda nije autor ovog “brda”.

Slijedeći istraživački korak bio je otvaranje “sondažnih bunara”, odnosno širih iskopa. Krajem oktobra i početkom novembra 2005. novi dokazi su ubjedljivo potvrdili hipotezu o piramidi.

Sve ove aktivnosti su pažljivo izvedene sa legalnog i programskog aspekta. Prvo, napravljeno je Pismo namjere sa Programom istraživanja. Sklopljen je ugovorni odnos sa nadležnom državnom institucijom koja skrbi za sredovjekovni grad Visoki koji se nalazi na vrhu brda Visočice. Nakon toga su dobijene dozvole sa tri nivoa: opštinskog (Upravni odbor Zavičajnog muzeja u Visokom), nadležnog Kantonalnog ministarstva i institucije sa nivoa Federacije. Posebne saglasnosti i dozvole su dobijene za istraživanja u avgustu te u oktobru. Za izovođenje radova je angažovana domaća firma koja ima dozvolu ministarstva Federacije da se bavi ovom vrstom radova. Laboratorijske analize su obavljene u Sarajevu, a minerološko-petrografski izvještaj od strane jedinog sedimentologa u BiH. Geološki izvještaj je radila dipl. geolog, osoba sa 25 godina geološkog iskustva. Svi pronađeni artifakti se bilježe, slikaju, pakuju i predaju nadležnoj instituciji gdje se protokolišu. Primjera radi, jedan pronađeni kostur je obrađen od strane dipl. arheologa, napravljena je skica, fotografija, bilješka, očiščen je, spakovan i poslan na analizu za utvrđivanje starosti. Nakon svake faze se podnose izvještaji nadležnim organima.

Ovu proceduru sam poštovao od početka kako bi čitav Projekat bio zakonski dobro utemeljen.

DOKAZI

1. Prilazni plato piramidi, orijentisan sjever-jug, bio je predmet analiza tokom obje faze geološkog istraživanja. Utvrđeno je da kamene ploče pješčara (arhitektonskog kamena) popločavaju monumentalni plato u dužini od 420 metara! Sondažna bušenja su pokazala da su blokovi na dubini od 20 cm i to debljine od 10 cm u prosjeku. Budući da se pješčar u prirodi ne javlja tako male moćnosti (debljine) bilo je očito da nije riječ o prirodnoj formaciji. Između dvije faze iskopavanja, novi vlasnik prilazne parcele je bagerom “raščiščavao” dio platoa. Pri tome je prekopao preko 700 kvadratnih metara i na jednu gomilu bacio niz kamenih ploča. Time je nepovratno uništen dio monumentalnog platoa piramide. Međutim, s druge strane, te ploče su sasvim jasno pokazale da su one prvobitno bile sječene i obrađivane ljudskom rukom, polirane i prenesene na ovaj prostor.  Na taj način su definitivno pokopane druge dvije opcije: prvo, da je riječ o prirodnim pločama, a druga, da je riječ o “nekropolji stećaka”.  Ova ideja o platou kao nekropolji stećaka je tipičan primjer nekritičkog prenošenja starih teza u bosanskoj stručnoj literature i među njenim stručnjacima. Naime, prije šest decenija je Kosta čurić, vidjevši dvije ploče pješčara kako vire na platou piramide, rekao da su to “položeni stećci”. I nakon toga su generacije ponavljale istu stvar. Vrijeme je da domaći stručnjaci izađu iz te zablude. Riječ je o pravilno popločanom platou od 15.000 kvadratnih metara. To su već potvrdili eksperti iz različitih oblasti, a koji su došli na lice mjesta (geolog, građevinac-stručnjak svjetske organizacije za zaštitu spomenika i arheolog stručnjak za srednji vijek).

2. Zidovi piramide su građeni od kamenih blokova breče. To je prirodni materijal koji nastaje u dolinama gdje se sječe i prenosi na mjesto gradnje. Pravilno odsječeni blokovi su slagani u redove, s tim da je svaki novi red pomaknut unutra i tako se dobivao željeni nagib zidova piramide. Široki iskop na jednoj strani piramide je pokazao stepenasti karakter piramide; terasa od dva i po metra, kosina od tridesetak metara, terasa od dva i po metra itd. Ovo naliči dizajnu piramide Sunca u Teotihuakanu (Meksiko).

3. Uočene su pravilno odrezane kamene ploče pješčara (20 cm debljine) sa visokim sastavom željeza što im

4. Ekspertnom oku geologa nije moglo izbjeći obilje dokaza o anomalijama tla: na primjer, prelazak gline u lapor na plitkim dubinama, da bi zatim slijedili nivoi šljunka i stjenovitog materijala, pa opet pomiješan “nepropusni” lapor sa stijenama i pijeskom. Dokaz za dokazom da priroda nije oblikovala Visočicu čak ni pod uslovima ekstremnog tumbanja i riječnih nanosa.  Ovdje je riječ o ogromnim zemljanim radovima prilikom građenja piramide.

5. Piramida je povezana sa okolnim ceremonijalnim objektima i važnim prirodnim tačkama (jezera, izvori vode) sa podzemnim kompleksom tunela. Od ulaza u “pećinu” kod mjesta Ravne prošao sam tunelima 200 metara. Tuneli su ljudskom rukom napravljeni; svodovi su od breče, polukružno obrađeni. Originalna visina je bila oko 2,5 metra. Na ovoj sekciji tunela uočio sam četiri račvanja – prolazi su ljudskom rukom napravljeni pod 45 stepeni  jedan od drugog. Svakih pedesetak metara su napravljeni ventilacioni otvori. Većina prolaza je, usljed nanosa zemlje, zatrpana.

Izgradio je prostorije unutar piramide. To objašnjava prisustvo nivoa vertikalnog lapora umjesto horizontalnog što su pokazale geološke sondazne bušotine. Temelji su građeni od šljunka, pijeska i kamena. Piramidalni oblik povoljno je utjecao na vodu. Kiše i podzemni tokovi su bili blagotvorni, o čemu svjedoči izvor “ljekovite” vode kod mjesta Ravne, koja je izvirala ispod piramide.

Očigledno je da su graditelji piramide koristili samo prirodne materijale koje su nalazili u široj okolini Visočkog kraja. Dovezeni materijal, prije svega lapor, poslužio je kao čvrsta podloga za oslanjanje i zidanje građevina. Kamene blokove pješčara isklesao je u prvom bosanskom kamenolomu, vjerovatno u krugu 50-ak kilometara. Breču je sjekao u podnožju neke od bosanskih planina (Bjelašnice, Igmana). Kameni blokovi, od kojih su neki teški i po nekoliko tona, su transportovani na isti način kao i oni u Meksiku, Peruu, Libanonu i Egiptu.