SUBINCIZIJA

Otvaranje mokraćovoda pri dnu penisa kirurškim putem, odnosno zasijecanjem.

Subincizija je plemenski, vjerski ili spiritualni obred inicijacije muškaraca svojstven pojedinim plemenima australijskih urođenika.

Smisao tog istodobno obrednog i simboličkog sakaćenja jasan je: takvim se zarezivanjem muški spolni organ nastoji učiniti sličnim ženskom tako da posvećenik postaje i ženom, dakle, androginom, u najmanju ruku prividno.

R. obrezivanje (odstranjivanje: odnos čovjek-duhovi), subincizija (urezivanje: odnos muškarci - žene).

B. Eliade, Religions australiennes, P.B. Payot, br. 206, 1972.

SUDBINA

Pojam se na Zapadu prvi put pojavljuje u Homera. Grč. aloa (cf. W. C. Greene, Moira: Fate, Good and Evil in Greek ^{9 thought,} Cambridge, S.A.D, 1944)

1) FATUM (od lat. fari = reći). Fatum je ono što je rečeno, što se može predskazati, dakle, što neizbježno predstoji, bilo kao tragedija, bilo kao providnost. Pojedinačnu sudbinu Grci
nazivaju uoioa, a opću Eiuaojićvn.

„To, Asklepije, što mi nazivamo Heimarmine, to je nužnost što upravlja sveopćim tokom događaja i međusobno ih povezuje u neprekinuti lanac." (C.H, sv. II, str. 349-350)

Opreka: sloboda volje.

2) FORTUNA (Tvxf)- Fortuna je slučaj, dobar ili loš, sazdan na nepredvidljivostima što zapliću i raspliću sudbinu ljudi i društva.

„Okrećući se nagore, Kotač Sreće far kan a X u Tarotu] povlači za sobom Hermanubisa koji drži Merkurov kaducej, a nadolje, tifonsko čudovište naoružano trozubom. To simboli žira, s jedne strane sve dobročiniteljske i konstruktivne energije što pomažu rast pojedinca i potiču njegovo životno zračenje, a s druge strane, sve činitelje razaranja kojima živo biće mora odolijevati." (O. Wirth, Le Tarot des imagiers du Moyen Age, izd. Tchou, 1966, str. 170-171) (prvo izd. 1927)

Opreka: Providnost.

v. karman, Kotač Sreće.

3) PROVIDNOST (V)

B. R. Boyer, La retigion des anciens Scandinaves, izd. Payot, 1981 („skandinavska" Sudbina).

v. fatalizam, Providnost.

SUDJELOVANJE

1) PLATON: uirešig.

Opreka: ontologijska odijeljenost. -.,„

Odnos između osjetilnog svijeta i Ideja te odnos između — Ideja samih.

„(...) kad ga zovemo istovjetnim, govorimo tako (...) zbog učestvovanja u istovjetnom..." (Platon, Sofist, 256b, Naprijed, Zagreb, 1975, str. 171-172).

B. Platon, Sofist (egzoterično učenje); D. Ross, Plato's theory ofideas, Ox-ford, 1951, (ezoterično učenje).

 

2) L. levybruhl: mistično sudjelovanje.

Opreka: načelo neproturječnosti.
.V Misleni odnos između dva ili više bića ili pojava za koje se smatra ili da su međusobno istovjetni, ili da utječu jedni na druge. Takav odnos ne temelji se na prostornom dodiru niti na uzročnoj povezanosti.

Npr: pripadnik „primitivnog" naroda sebe smatra sobom samim i svojim totemom.

M. Leenhardt je proširio značenje ovog pojma polazeći od identiteta živo = živo {Do Kamo, 1947, izd. Gallimard, 255 str).

B. L. Lćvv-Bruhl. La mentaliti primitive (1922), L'exp€rience mystique et les symboles ckez les Primiti/s (1938); J. Przyluski, Laparticipation, Presses U-invcrs-lai.es, 1940, 167 str.

SUFIZAM

Rjje£ je izvedena iz arapskog tasawwuf (oko 750. g), a ova iz sOf = vuna (prvi Sufiji nosili su halje od gruba sukna ili kostrijeti opasane uzetom). Okultna e-timologija: sofia (grč. = mudrost). ,

Osoba koja se bavi Sufizmom naziva se sdfi (množ. su-ffyah).

Sufizam je (uz Sijitstvo) ogranak islamskog ezoterizma i ini-cijatike sa samosvojnim obilježjima:

s obzirom na ideje, naglašava se: Jedinstvo i Ljubav prema Bogu, ezoterični (bđtin) i hermeneutički (ta'wtf) smisao, Imami, bezgrešnost Proroka;

što se tiče obreda, ističu se: Duhovni Učitelj (šejh), bratstvo (tar(qa), uzdanje u Allaha, siromaštvo (ontološka bijeda), doživljaj UzaŠašća (mi'rčj) Proroka, kult svetaca, ples (derviši), interiorizacija obreda (npr. Ka'ba = božanska Prisutnost u srcu), smrt Ja, dhikr, meditacija.

Valja razlikovati:

- sunitski (al-Muh&sibt, t 857), šijitski (S. Havdar Amoli,
XIV, st), mješoviti (Bektas) Sufizam;

— - arapski (a 1-Haliaj), perzijski (Riimi), malajsko-indoneziiski (H. Fansuri, XVI, st), crnoafrički (Amadou Bamba, 11927), indijski (ahmadiyye, 1890), berberski (Abu Ya'za Yšlannur, t 1177) Sufizam;

-sufijsku školu Jedinstva Svjedočenja (a .-Simnani, al*Haliaj: Bog svjedoči sam o sebi kroz Misteriju u srcu Sufija; između transcendentnog i jedinog Boga i Sufija je Ljubav; mistično sjedinjenje je silazak i postojanost Allaha; stvaranje je odraz arhetipa u kozmosu, a njihovo krajnje viđenje pripada Bogu); školu Jedinstva Postojanja (Ibn 'Arabf, Jili: svijet je teofani- s ja; duh je emanacija božanske Biti; zbilja je jedna, mnoštve-nost je odslik jedinstvenog; mistično sjedinjenje je ostvarivanje supstancijalne jedinstvenosti s AMahom; arhetipi, vidovi Imena i Atributa Boga postoje u mogućnosti u božanskom Umu).

Razdoblja:

a) Prorok (570. g.? do 632. g), neki Pratioci (Abu 1-DardS'

b) pokajnici i žalovatelji, deklamatori i propovjednici;

c) škola iz Basre, (Rabi'a, t 801), škola iz Kufe;

d) u-mjerenjačka škola (al-Muhasibi, 781-857), ekstremistička škola (al-Hallaj, 857. ? do 992. g)% e) Ibn 'Arabf (t 782. g) i dr.

„Ibn al-Jalla je rekao: 'Sufizam je bit bez oblika' ... A 'Ali ibn Bundar al-Sayrafi iz Nishapura je rekao: 'Sufizam jest u tome što sufi nikad ne razmatra ono što je izvan njega, nego ono što je u njemu, na sve gleda kao da pripada Bogu" (al-Hujwiri, XI, str. Kashf al-Mahjub [Razotkrivanje zaljubljenih], prij. s perzijskog na engl. R. A. Nicholson, izd. Luzac, London, 1911, str. 30).

B. (studije) M. Molć, Les mystiques musuimans, P.U.F, 1965; (tekstovi) Eva de Vitray-Meyerovitch, Anthologie du soufisme, izd. Sindbad, 1978, 363 str; T. Burckhan.lt, Introduction aux doctrines isotiriques de l'Islam, izd. Der-vy-Livres, 1959, 185 str (s gledišta ezoterizma).

SUGLASJE (konkordandja)

1) Korespondencija na kulturnoj (ne na prirodnoj) razini, slaganje ideja, doktrina, obreda, praksa ... različitog porijekla i ustrojstva: ista vrijednost u različitom obliku.

„Graal, ... trokut s vrhom okrenutim nadolje [susrećemo] u istom značenju u nekim yantrama ili geometrijskim simbolima u Indiji, ... na Istoku (...) lotos, drugačiji simbolički ekvivalent kupe, ... Mjesečev srp... Nije li činjenica da posvuda nalazimo takva suglasja i više od pukog nagovještaja o postoja- _^_L nju prvobitne tradicije?" (R. Gućnon? S.F.S.S. str. 42-45).

v. ezoterozofija, tradicijska metoda.

SUPTILAN

Suptilno je ono što je s gledišta spoznaje gotovo ih posve nedostupno uobičajenim sredstvima (osjetilima, razumu ili znanju), a s gledišta bitka, odnosi se na u manjoj mjeri mate-Hj rijalne, finije energije nego što su fizičke (mehanička, S električna, kemijska energija).

„Blago i s krajnjom prilježnošću odijelit ćeš Zemlju od Ognja, suptilno od teškog..." (Smaragdnaploča, hermetični tekst). Npr: Eter, suptilno tijelo.

V. energija, kozmički tokovi, kvalitet, kvintesencija mana, okultan, suptilno tijelo, tijelo, vječno tijelo, vrlina.

R. ezoteričan (odnosi se prvenstveno na doktrine), nevidljiv, metapsihički, okultan (vanjske oznake, a ne svojstva), spiritualan (podrazumijeva odijeljenost od materijalnog).

B. J. Car dan, De suh ti li tate (1551), prij. 1578.

SUPTILNA ANATOMIJA

V. suptilna fiziologija.