2. Ekspanzija Rozenkrojcerstva.

- Pokret Braće Ruže--Križa doživio je veliku ekspanziju u Njemačkoj, gdje su njegovi najznačajniji pobornici bili Andrea, Minsišt (nazvan Madathamus), Gutman i Mikael Majer (1568-1622).

Veliki mistik Žakob Boem (1574-1624), čija djela su puna aluzija na »duhovni filozofski Kamen«, na Krista, na sveti uglasti Kamen Mudros­ti« (isti izraz kod velikog doktora grupe, Engleza Roberta Flada), bio je pod jakim utjecajem tog velikog ogranka teozofskih teorija, čiji je odjek bio znatan...

Ali rozenkrojcerstvo se raz­vilo u velikoj mjeri izvan svoje prvobitne otadžbine; tako je češki biskup Komenijus, jedan od glavnih šefova sekte moravske Braće, pisac mnogih teozofskih djela u kojima je pozivao ljude da grade »Hram mudrosti prema načelima, pravilima i zakoni­ma Velikog Arhitekte, samog Boga«, otišao u Holandiju, gdje je imao učenike. (Holandija je uostalom bila idealna zemlja za pobornike, jer je tamo postojala skoro potpuna sloboda mišljenja.

Francuska je izgleda manje pogođena, mada je Ruža-Krož imala u njoj svoje pristalice, kao što su Mišel Potije i kirurg Da­vid de Planiskampi.

Zapravo je Engleska doživjela najveću ekspanziju Reda, zahvaljujući nastojanjima liječnika Roberta Flada (1574-1637). Flad je putovao punih šest godina po kontinentu (1598-1603), obišao je Francusku, Italiju, Španiju i Njemačku do granice Poljske. On je bio u vezi sa njemačkom Bra­ćom, i primio je posvećenje u obrede i doktrine Bratstva. Po povratku u Englesku, Flad je osnovao u Londonu grupe koje su se brzo naveliko proširile, i bio je najvjerojatnije Veliki Učitelj britanskog ogranka opozicije. Oko 1650. godine, Ruža-Križ je bila moćno organizirana u Engleskoj. Mora da je zapravo ona uvela u Masoneriju sistem Visokih Činova, nazvanih »Škotski« .

3. Ruža-Križ i Slobodno zidarstvo.

- Bratstvo Ruža-Križ je prešlo, sredinom XVII vijeka, u Slobodno zidarstvo. Njegovi pobornici su našli pribježište u masonskim ateljeima i, pošto su bili primljeni kao accepted Masons, »Prihvaćeni Masoni« (vi­djeti smisao ovog izraza, poglavlje V, odeljak 1), koristili su se simbolima konstruktorskih Korporacija da bi propagirali svoja učenja; oni su bili »simbolični Masoni«, koji su radili na »izgradnji nevidljivog i besmrtnog Hrama Čovječanstva«. Modificirajući ritual uvođenjem njihovih hermetičkih i kabalističkih koncepcija, oni su stvorili stupanj Učitelja s karakterističnim obredom inicijacije, kojim novi član, kandidat kod primanja naizgled doživljava smrt, »truljenje« i Kristovo uskrsnuće. Oni su također uveli »Vi­soke Stupnjeve«, tako krcate kršćanskim ezoterizmom, što je prešutio Anderson u Konstitucijama, ali što je zatim moralo da se ponovo pojavi, u jednom manje više izmijenjenom obliku. Tako se bez paradoksa može reći da je moderno Slobodno zi­darstvo preuzelo i nastavilo ezoterizam Ruže-Križa, preuzi­majući njihove najtipičnije hermetičke simbole, kao što su pelikan, feniks koji se ponovo rađa iz svog pepela, dvoglavi orao, itd.

Tako je, tokom prve polovine XVII vijeka, postojao vrlo ve­liki vrtlog ideja, veliki nastanak tajnih društava, sa međusob­nim pozajmicama. Uostalom dosta je teško da se čovjek snađe u tom razdoblju u kome mističke i alkemijske erupcije idu usporedo s naučnim istraživanjima i željama za društvenom re­formom, što se izražava velikim brojem Utopija onog vremena; navedimo, između ostalih, Kampanelin Grad Sunca (čiji Hram predstavlja čudnu analogiju sa nekom ložom) i New Atlantis, od Fransisa Bekona koja, pisana počevši od 1622. godine, opisu­je »Solomonovu Kuću« gdje borave naučnici, pozivajući se na arhitektonske simbole...

Nastavlja se....